Wat is geologie en wat doen geologen? 

11-04-2020

Iedereen heeft wel al eens gehoord van geologie. Het is een soort wetenschap voor nerds die graag met stenen rommelen. Wel, als je met zo'n nerd iemand bedoelt die de Aarde wilt begrijpen en waarom die belangrijk is voor de mensheid, dan ja, het is een wetenschap voor nerds! En ik vind het leuk er deel van uit te maken!

© Kathelijne Bonne

Geologie is de wetenschap die de aarde bestudeert. In de breedste zin van het woord. 

We nemen een kijkje naar wat geologen doen en waarom we ze nodig hebben. Er zijn vier soorten geologen. 

Een grote groep bestudeert de natuurlijke rijkdommen en grondstoffen van de aarde. De eerste grondstof die me te binnen schiet zijn de koolwaterstof. Aardolie en zo. Je hebt gelijk: geologen staan aan de frontlinie van de moderne samenleving. Rijden met je auto kan je op je buik schrijven, zonder geologen die de petroleum eerst opsporen. 

Andere grondstoffen zijn mineralen. De edelstenen houden de groteske markt van onze ijdelheid in stand. Andere mineralen worden in de industrie gebruikt. Zoals de kleine deeltjes in je telefoon. Of deze acties van exploitatie gezond zijn voor de planeet is een andere discussie. Grondwater is ook een grondstof die grotendeels wordt beheerd door geologen en bodemkundigen. We hebben grondwater nodig om te drinken en zonder grondwater kunnen planten niet groeien. Ik zal niet uitleggen wat er gebeurt met de landbouw en voedselproductie zonder goed beleid van grondwater. 

De tweede groep geologen doet onderzoek. In universiteiten en laboratoria. Ze maken deel uit van een grotere gemeenschap van wetenschappers die de oorsprong van de planeet bestuderen, en de evolutie van het leven. Eigenlijk kijken geologen naar alles wat er in het verleden, in de prehistorie, is gebeurd. Sinds het ontstaan van de Aarde, tot vandaag. Ze kijken naar alle klimaatveranderingen die de aarde al meegemaakt heeft, en hoe deze de aarde en het leven hebben getransformeerd. Ze kijken naar de dieren, planten en andere organismen die in lang vervlogen tijden bestonden. Ze proberen uit te vinden waar de continenten en oceanen in het verleden lagen. Want wie al van de continentendrift heeft gehoord, weet al dat de continenten steeds in beweging zijn. 

Waarom moeten we weten wat er in het verleden is gebeurd?

Om de planeet te begrijpen en hoe we ermee kunnen samenleven. Om te voorspellen wat er in de toekomst gaat gebeuren. En ook om ons te helpen zien hoe prachtig en uniek het leven en de Aarde zijn! 

Om te weten wat er eerder is gebeurd, wat moet je dan doen? Naar stenen kijken. Want de signalen van leven en klimaatverandering zitten opgesloten in de rotsen. Hoe denk je dat we weten dat er ooit dinosaurussen waren? En wanneer? En hoe ze stierven? Ja, dat weten we dankzij geologen met hun hamers en loepen, die het veld in trokken en naar stenen keken in een lab. Alles wat we van het verleden weten, is door het bestuderen van rotsen en stenen. De geology nerds zijn dus cruciaal voor de maatschappij. 

De derde groep geologen probeert de gevaren van de natuur te begrijpen. Overstromingen, tsunami's, vulkanen, lawines, aardverschuivingen, aardbevingen. Ze worden allemaal veroorzaakt door geologische processen of hebben er op de een of andere manier iets mee te maken. Ook bij het runnen van klimaatmodellen is er steeds een geologische factor. Want het klimaat wordt bepaald door de rotatie van de aarde, de oceaanstromingen, de temperatuur van de oceanen, de bergen en de atmosfeer. Al deze systemen zijn met elkaar verbonden. 

De vierde soort zit in de bouwsector. Omdat je echt geen grote bouwwerken, dijken, tunnels en bruggen wilt bouwen zonder eerst een geoloog te raadplegen. Oh, en we vergeten bijna de geologen en aardwetenschappers die in toenemende mate werkzaam zijn in de branche van de hernieuwbare energie, voor het bestuderen van wind-, zonne- en waterkrachtbronnen. 

Op het eerste gezicht lijkt het belang van de geologie niet zo evident in je dagelijks leven. Maar het staat centraal in alles wat er over de aarde te weten valt. We hebben geologische kennis nodig voor moderne samenleving. En de mens maakt deel uit van de Aarde, hoe ver je leven ook van de natuur verwijderd is. 

Kortom, je kunt niet ontsnappen aan de geologie.